طراحی و اعتبار سنجی الگوی بررسی نقش سوگیری شناختی مدیران بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه حسابداری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

10.22034/iaas.2023.179238

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر نقش سوگیری شناختی مدیران است. پژوهش حاضر، از نوع‌ توصیفی‌ و به لحاظ هدف از نوع کاربردی-توسعه‌ای و از لحاظ گردآوری داده‌، میدانی محسوب می‌شود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان به تعداد 11 نفر و در بخش کمی شامل مدیران شرکت‌های ‌بورس اوراق بهادار از سال 1400-1396 می‌باشد. تعداد کل شرکت‌ها بر اساس آمار دریافت شده 105 شرکت است که از میان آن‌ها تعداد 50 شرکت به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مصاحبه و پرسشنامه بوده و با استفاده از روش تحلیل کیفی داده بنیاد و حداقل مربعات جزئی، داده‌های پژوهش تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد مولفه‌های سرمایه فکری، فعالیت‌های ذهنی ناخودآگاه و سبک‌های تصمیم‌گیری بر سوگیری شناختی مدیران تاثیرگذارند. همچنین مولفه‌های سوگیری شناختی مدیران، فرایندهای ارزیابی شناختی اولیه و ثانویه و سوگیری اطلاعات منفی نیز بر توانمندسازی مدیران تاثیرگذارند. در نهایت نشان داده شد که توانمندسازی مدیران منجر به ارزیابی عملکرد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیمی، ابراهیم؛ اسماعیل زاده، حجت. (1394). "سو‌گیری‌های شناختی در قضاوت حرفه‌ای حسابرسی". مطالعات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 4(13)، 74-87.

 

  1. ارسنجانی، متین؛ ضرغام، مجید؛ میرزاحسینی، حسن. (1400). "اثربخشی تعدیل سوگیری شناختی وابسته به تهدید بر کاهش اضطراب". راهبردهای آموزش علوم پزشکی، 14 (67)، 130-138.

 

  1. باباجانی، سعیده؛ مرتضوی، سعید؛ مهارتی, یعقوب. (1396). "بررسی نقش واسط سوگیری روانشناختی در رابطه بین ابعاد فرهنگ ملی و رفتارهای غیرعقلایی". پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 9(17), 81-103.

 

  1. بزرگی، حمید؛ امامی، مریم. (1401). "تاثیر ساختار مالکیت و ویژگی‌های هیئت مدیره بر عملکرد پایداری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 6 (85)، 1777-1793.

 

  1. تهرانی، رضا؛ باباجانی، سعیده؛ مرتضوی، سعید؛ مهارتی، یعقوب. (1397). "شناسایی عمده‌ترین سوگیری‌های سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ایران با استفاده از روش فراتحلیل". علوم مدیریت ایران، 12(45)، 81-113.

 

  1. چمنی، رضا؛ باقریان، فاطمه؛  شکری، امید؛ .(1398)، "نقش سوگیری ها شناختی بر عقلانیت تصمیم گیری اقتصادی تحت ریسک در میان دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی"، نشریه روانشناسی شناختی، دوره:7، شماره:1صص:1-14

 

  1. خوشکار، فرزین؛ نخعی، هدی. (1401). "بررسی رابطه اعضای هیئت مدیره و کمیته حسابرسی با عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 6 (85)، 871-889.

 

  1. رهنمای رودپشتی، فریدون؛ زندی، آناهیتا. (1400). "انگیزه های ریسک پذیری و جنسیت مدیران ارشد اجرایی از دیدگاه مدل نمایندگی رفتاری". مطالعات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 10(40), 5-26.‌

 

  1. سعادت، بهزاد؛ عبدی، رسول؛ محمدی، حیدر. (1400). "بررسی ارتباط سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران با واسطه نوسانات قیمت سهام". اقتصاد مالی، 15 (56)، 303-320.

 

  1. طالب نیا، قدرت الله، شجاع، اسماعیل. (1390)، "رابطه بین نسبت ارزش افزوده بازار (MVA) به سود حسابداری و نسبت ارزش افزوده اقتصادی (EVA) به سود حسابداری در شرکت‌های پذیرفته شده"، فصلنامه حسابداری مدیریت (دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات)،4(8). 47-60.

 

  1. محقق، جواد؛ ضیاچی، اصغر؛ سرگلزایی، مصطفی. (1401). "ارزیابی اثر نوسانات ارزی بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". اقتصاد مالی، 16 (59)، 127-154.

 

  1. نوروش، ایرج؛ حیدری، مهدی. (1400). "ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران". بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 13(41)، 178-196.

 

  1. Anthony, P., Behnoee, B., Hassanpour, M., & Pamucar, D. (2019). "Financial performance evaluation of seven Indian chemical companies. Decision Making": Applications in Management and Engineering, 2(2), 81-99.‏

 

  1. Artikis, P. G., Papanastasopoulos, G. A. (2016). "Implications of the cash component of earnings for earnings persistence and stock returns". The British Accounting Review, 48(2): 117–133

 

  1. Azzopardi, L. (2021). "Cognitive biases in search: a review and reflection of cognitive biases in Information Retrieval". Human information interaction and retrieval, 1(1), 27-37.

 

  1. Berthet, V. (2022). "The impact of cognitive biases on professionals’ decision-making: A review of four occupational areas". Frontiers in Psychology, 12(3), 4222-439.

 

  1. Bondt, W. F., & Thaler, R. H. (1987). "Further evidence on investor overreaction and stock market seasonality". The Journal of finance, 42(3), 557-581.

 

  1. Cantarelli, P., Bellr, N., & Belardinelli, P. (2018). "Prospect theory goes public: Experimental evidence on cognitive biases in public policy and management decisions". Public Administration Review, 78(6), 828-840.

 

  1. Chen,m.c., Cheng, Sh., Hwang, Y. (2017), "An Empirical Investigation of the Relationship between Intellectual Capital and Firms’ Market Value and Financial Performance" . Journal of Intellectual Capital.Vol. 17 No. 1, pp. 159-176.

 

  1. Chin, W. W. (1998). "The partial least squares approach to structural equation modeling". Modern methods for business research, 295(2), 295-33.

 

  1. Hawkins, S., Carter, J., Melinek, J., Dror, I., Arden, J. L., Kukucka, J., & Atherton, D. S. (2021). "Cognitive bias in forensic pathology decisions". Journal of Forensic Sciences, 66(5), 1751-1757.

 

  1. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). "A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling". Journal of the academy of marketing science, 43(1), 115-135.

 

  1. Hristov, I., Camilli, R., & Mechelli, A. (2022). "Cognitive biases in implementing a performance management system: behavioral strategy for supporting managers’ decision-making processes". Management Research Review, 45(9), 1110-1136.

 

  1. Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). "Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica": Journal of the econometric society, 263-291.

 

  1. Martinelli, A., Grüll, J., & Baum, C. (2022). "Attention and interpretation cognitive bias change: A systematic review and meta-analysis of bias modification paradigms". Behaviour Research and Therapy, 17(4), 164-180.

 

  1. Nazir, A., Azam, M., & Khalid, M. U. (2021). "Debt financing and firm performance: empirical evidence from the Pakistan Stock Exchange". Asian Journal of Accounting Research. , 61 (1), 23-48.

 

  1. Nikolaou, I.E.(2019). "A Framework to Explicate the Relationship Between CSER and Financial Performance: an Intellectual Capital-Based Approach and Knowledge-Based View of Firm". J Knowl Econ.10, 1427–1446

 

  1. Prasetyo, I., Aliyyah, N., Rusdiyanto, R., Nartasari, D. R., Nugroho, S., Rahmawati, Y., & Rochman, A. S. U. (2021). "Impact financial performance to stock prices: Evidence from Indonesia". Journal of Legal, Ethical and Regulatory Issues, 24, 1-11.

 

  1. Rislawati, N., Nardi, N., Rahmah, A. H., & Fitriansyah, F. (2022). "The Impact of Covid-19 on Financial Performance and Share Price on Cigarette Companies Listed on Indonesia Stock Exchange (IDX) ". International Journal of Quantitative Research and Modeling, 3(1), 29-36.

 

  1. Strauss, A., & Corbin, J. M. (1997). Grounded theory in practice. Sage.

 

  1. Tenenhaus, M., Vinzi, V. E., Chatelin, Y.-M., & Lauro, C. (2005). PLS path modeling. "Computational statistics & data analysis", 48(1), 159-205.

 

  1. Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G., & Van Oppen, C. (2009). "Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models": Guidelines and empirical illustration. MIS quarterly, 177-195.

 

مطالعات حسابداری و حسابرسی
دوره 12، شماره 46
تیر 1402
صفحه 27-44

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار