پیش‌بینی بازده سهام با تاکید بر نقش معیارهای مالی و نظارتی با استفاده از روش‌های یادگیری ماشین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر، ایران

2 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر، ایران

10.22034/iaas.2023.172687

چکیده

مقدمه: پیش‌بینی بازده سهام اگرچه پیچیده است ولی همواره مورد علاقه سرمایه‌گذاران می‌باشد. سرمایه‌گذاران و تصمیم‌گیران جهت پیش‌بینی بازده سهام نیازمند اطلاعات هستند.
هدف: این پژوهش با هدف پیش‌بینی بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران  با تاکید بر نقش معیارهای مالی و نظارتی با استفاده از روش‌های یادگیری ماشین انجام شد.
روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نوع مطالعه میدانی- کتابخانه‌ای است. جامعه آماری را شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران  طی سال‌های 1390 تا 1396 (یک دوره هفت‌ساله) تشکیل دادند و آزمون فرضیه‌ها با استفاده از روش‌های یادگیری ماشین (رویکرد خطی و غیرخطی و قانون‌گرا) انجام گرفت.
یافته‏ها: نتایج آزمون متغیرگزینی با استفاده از روش Relief-F حاکی از ارتباط معنادار متغیرهای بازده دارایی، نسبت قیمت به سود هر سهم،کیوتوبین، نسبت وجه‌نقد عملیاتی، اهرم مالی و نسبت مالکان نهادی با بازده سهام است. همچنین نتایج نشان داد که روش‌های یادگیری ماشین PINSVR در حالت خطی و غیرخطی و CART توانایی مناسبی (بیش از 90 درصد) جهت پیش‌بینی بازده سهام دارند اما روش غیرخطی  PINSVR و قانون‌گرای CART نسبت به روش خطی قدرت پیش‌بینی بالاتری را نشان داد.
نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده، به صاحبان سرمایه و تصمیم‌گیران شرکت‌ها توصیه می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های خود پیرامون سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران از قدرت پیش‌بینی الگوریتم‌های هوش مصنوعی به‌ویژه روش‏های غیرخطی استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. انصاری، عبدالمهدی؛ یوسف‌زاده، نسرین و زارع، زهرا، (1394)." بررسی هم زمان عوامل موثر بر ساختار سرمایه و بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، شماره 25.
  2. بهمنی‌راد، مسعود، (1390). "رابطه عوامل حاکمیت شرکتی با ارزش و بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
  3. پورزمانی، زهرا؛ محمدی، محمدرضا، (1391)." مقایسه راهبردهای خرید و فروش سهام جهت محاسبه بازده سهام در سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت و بلندمدت". فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 5، شماره14، صص 1-11.
  4. جهانخانی، علی و پارسائیان، علی، (1376). مدیریت سرمایه‌گذاری و ارزیابی اوراق بهادار. انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، چاپ اول.
  5. جهانگیرنیا، حسین؛ شیرمحمدپورگرجانی، عبدا... و خیراندیش، صادق، (1396)."بررسی رابطه بین سه متغیر سودآوری، بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام هلدینگ‌های اقتصادی با بازده شرکت‌های فرعی (مطالعه موردی هلدینگ شستا)". فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، شماره 33.
  6. حساس یگانه، یحیی و مولودی، عبدالله. (1390)." رابطه حاکمیت شرکتی و ارزش ایجاد شده برای سهامداران". فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، دوره 9، شماره 23، صص 233-261.
  7. راعی، رضا و چاوشی، کاظم، (1382)."پیش‎‌بینی بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مدل شبکه‌های عصبی مصنوعی و مدل چند عاملی". نشریه تحقیقات مالی، دوره 5، شماره 1، صص 97-120.
  8. رجبی، راضیه؛ عسگری، محمدرضا و دهقان، عبدالمجید، (1398)."پیش‎‌بینی بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران با استفاده از تکنیک‌های داده کاوی (تحلیل تفکیکی)". فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، دوره 5، شماره 54، صص 73 -
  9. رحمانی، علی و سعیدی، فرشته، (1390)."ارزیابی عملکرد مدل‌های لاجیت در پیش‌بینی بازده سهام". علوم و فناوری اطلاعات، شماره3، صص 22-35.
  10. رهنمای رودپشتی، فریدون و محسنی، عبدالرضا، (1397)."ارتباطات سیاسی، سود نقدی و بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال 11، شماره 38، صص 129-144.
  11. طبیبی، صدیقه، (1396). "تأثیر حاکمیت شرکتی بر نوسانات بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان گیلان، مرکز پیام نور رشت.
  12. عسگرنژاد نوری، باقر، (1397)."عوامل مؤثر بر بازدهی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران: رویکرد فراتحلیل". نشریه مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال ششم، دوره 20، شماره 1، صص 29-50.
  13. علی‌محمدی، علی‌محمد؛ عباسی‌مهر، محمد حسین و جواهری، احمد، (1394)."پیش‌بینی بازده سهام شرکت‌ها با استفاده از نسبت‌های مالی تحت رویکرد درخت تصمیم". راهبرد مدیریت مالی، دوره 3، شماره 4، صص 125-146.
  14. عمادزاده، محمدکاظم؛ زارعی، فاطمه و طوروسیان، آرینه، (1390). "شاخص‌های خرد و کلان مؤثر بر بازده سهام". مجله اقتصادی، شماره 3، صص 31-44.
  15. کیان، علیرضا ، فقیه، محسن، (1397)."تأثیر ویژگی‌های کمیته حسابرسی بر ریسک شرکت". دانش حسابداری، سال نهم، شماره 34.
  16. محمدی، ناهید، (1387). رابطه اطلاعات ترازنامه‌ای و بازده آتی سهام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری علامه طباطبایی.
  17. مدرس، احمد، کهنسال، محمدباقر، (1392)."ساختارهای خطی و غیرخطی در پیش‎‌بینی بازده سهام". پژوهش حسابداری، شماره 11، صص 1-14.
  18. Alpaydin, E.  (2014). Introduction to machine learning, Bogazici University, Istanbul, The MIT Press.
  19. Balcilar, M., Gupta, R., Kim, Won. J., Kyei, C. (2019). "The role of economic policy uncertainties in predicting stock returns and their volatility for Hong Kong, Malaysia and South Korea". International Review of Economics & Finance, Elsevier, vol.59:150-163.
  20. Bohl, M. T., Brzeszczy ́nski, J., & Wilfling, B. (2009). "Institutional investors and stock returns volatility: Empirical evidence from a natural experiment". Journal of Financial Stability, Vol.5(2):170-182.
  21. Hudson, C.D., Jahera, J.S. & Lloyd, W.P. (1992). "Further evidence on the relationship between ownership and performance". The Financial Review,
    27: 227–239.
  22. Oswald, S.L. & Jahera, J.S. (1991). "The influence of ownership on erformance: An empirical study". Strategic Management Journal, vol.12: 321–326.
  23. Zsolt, B., Barnabas, A. (2007)."The impact of ownership concentration, and identity on company performance in the US and in Central and Eastern Europe". Baltic Journal of Management, Vol. 2(2):125-139.
مطالعات حسابداری و حسابرسی
دوره 12، شماره 45
فروردین 1402
صفحه 125-146

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار