نوسانات سود و تاخیر در گزارش حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشکده علوم مالی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد حسابداری دانشکده علوم مالی دانشگاه خوارزمی تهران ایران

10.22034/iaas.2023.172686

چکیده

سود حسابداری بعنوان نتیجه عملکرد یک واحد تجاری، توجه عموم سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی را جلب نموده است. نوسان سود قابلیت پیش بینی آن را به طرز قابل توجهی کاهش داده و بر ریسک حسابرسی اثرگذار است. حسابرسان برای کاهش ریسک حسابرسی به یک سطح پایین قابل قبول، تلاش مضاعفی در راستای توجیه نوسانات انجام داده که مستلزم صرف زمان بیشتر از طرف تیم حسابرسی است. بنابراین هدف این پژوهش کاربردی، بررسی تاثیر نوسانات سود بر تاخیر گزارش حسابرسی است. به منظور نیل به این هدف، 1650 سال - شرکت (165 شرکت برای 10 سال) مشاهده جمع آوری شده به روش کتابخانه ای از گزارشات مالی سالیانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1399-1390 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج برآورد رگرسیون های چندگانه حاکی از این است که بین نوسان سود و تاخیر در گزارش حسابرسی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین به دلیل اهمیت جزء تعهدی سود حسابداری، اقلام تعهدی سود حسابداری به سه قسمت تغییر در سرمایه در گردش غیرنقدی (اقلام تعهدی با قابلیت اتکای پایین)، تغییر در دارایی های عملیاتی غیرجاری (اقلام تعهدی با قابلیت اتکای متوسط) و تغییر در دارایی های مالی خالص (اقلام تعهدی با قابلیت اتکای بالا) تفکیک گردیده و تاثیر هریک بطور جداگانه بر تاخیر گزارش حسابرسی بررسی شده است. نتایج حاصل از بررسی، حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین هر سه متغیر فوق و تاخیر در گزارش حسابرسی می باشد که نشان می دهد با افزایش نوسان اقلام تعهدی (فارغ از قابلیت اتکای آنها)، تاخیر گزارش حسابرسی افزایش می یابد.

کلیدواژه‌ها


  1. ابوالوفایی، سجاد، خیراللهی، فرشید. (1394). "بررسی رابطه بین کیفیت سود و تأخیر در گزارش حسابرسی". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی.
  2. رضایی دولت آبادی، حسین، حیدری سلطان آبادی، حسن، بوستانی، حمیدرضا و کریمی سیمکانی، صادق. (1393). "بررسی عوامل تأثیرگذار بر تأخیر انتشار صورت های مالی سالانه حسابرسی شده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه حسابداری مالی، 6 (21)، صص 82-51.
  3. سلیمانی امیری، غلامرضا، خوئینی، مهدی و جوانی قلندری، موسی. (1398). "خودهمبستگی سود، نوسان سود و حق الزحمه حسابرسی". فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 8 (32)، صص 125-111.
  4. عباس زاده، محمدرضا، نصیرزاده، فرزانه و پورحسینی حصار، سیدمهدی. (1398). "بررسی رابطه بین نوسان پذیری سود و کیفیت حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". مجله دانش حسابرسی، 20 (78)، صص 419-392.
  5. کمیته تدوین استانداردهای حسـابداری مـالی. (1399). نشریه 160 سازمان حسابرسی، انتشارات سازمان حسابرسی.
  6. کمیته تجدید نظر دستورالعمل حسابرسی. (1398). نشریه 150 دستورالعمل حسابرسی، انتشارات سازمان حسابرسی.
  7. گل محمدی، مجتبی و آبیار، مجید. (1400). "رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری، تاخیر گزارش حسابرسی و اظهار نظر حسابرسی". مطالعات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران،10 (40)، صص 96-81 .
  8. مشایخی، بیتا و منتی، وحید. (1392). "بررسی عوامل موثر بر نوسان پذیری سود". فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، 5(20)، صص 89-66.
  9. یاری، مهدی، غلامی جمکرانی، رضا، محمدرضایی، فخرالدین و فرجی، امید. (1401). "آیین نامه تعیین حق الزحمه خدمات حسابرسی، نوع موسسه حسابرسی و تاخیر در گزارش حسابرسی: واکاوی نظریه های قدرت چانه زنی و تلاش حسابرس". مطالعات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 11(41)، صص 120-103.
  10. Abernathy, J., Barnes, M., Stefaniak, C., & Weisbarth, A. (2017)."An international perspective on audit report lag: A synthesis of the literature and opportunities for future research" .International Journal of Auditing,21(1),100–127.
  11. Asthana, S. (2014)."Abnormal audit delays, earnings quality andfirm value in the USA". Journal of Financial Reporting and Accounting,12(1), 21–44.
  12. Bamber, M., Bamber, L., & Schoderbek, M. (1993)."Audit structure and other determinants of audit report lag: An empirical analysis".Auditing: A Journal of Practice & Theory,12(1), 1–23.
  13. Blankley, A. I., Hurtt, D. N. & MacGregor, J. E. (2012). "Abnormal audit fees and restatements". Auditing: A Journal of Practice & Theory, 31 (1), 79–96.
  14. Bryan, D., & Mason, T. (2020)."Earnings Volatility and Audit Rport Lag". Advances in Accounting. 51, 100496.
  15. Bryan, D., Mason, T., & Reynolds, J. K. (2018)."Earnings autocorrelation, earnings volatility and audit fees".Auditing: A Journal of Practice & Theory,37(3), 47–69.
  16. DeFond, M., & Zhang, J. (2014)."A review of archival auditing research". Journal of Accounting and Economics,58,275–326.
  17. Dichev, I., & Tang, V. (2009)."Earnings volatility and earnings predictability".Journal of Accounting and Economics,47, 160–181
  18. Givoly, D., & Palmon, D. (1982)."Timeliness of annual earnings announcements: Some empirical evidence".The Accounting Review,57(3), 486–508.
  19. Gugarat, d. (1995). Basic Econometris. USA: Mcgrow-Hille.
  20. Habib, A., Bhuiyan, M., Huang, H., & Miah, M. (2019). "Determinants of audit report lag: A metaanalysis". International Journal of Auditing,23, 20–44.
  21. Knechel, W. R., & Payne, J. (2001)."Additional evidence on audit report lag". Auditing: A Journal of Practice & Theory,20(1), 137–146.
  22. Knechel, W. R., Rouse, P., & Schelleman, C. (2009)."A modified audit production framework: Evaluating the relative efficiency of audit engagements".The Accounting Review,84(5), 1607–1638.
  23. Pourali, M. & Jozi, M. & Rostami, K. & Taherpour, Gh. & Niaz, F. (2013)."Investigation of Effective Factors in Audit Delay: Evidence from Tehran Stock Exchange (TSE)", Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology 5(2), 405-410
  24. Richardson, S.A., Sloan, R.G., Soliman, M.T., Tuna, I., )2005(. "Accrual reliability, earnings persistence and stock prices", Journal of Accounting and Economics 39, 437–485.
  25. Sloan, R.G., 1996. "Do stock prices fully reflect information in accruals and cash flows about future earnings?" The Accounting Review, 71, 289–315.