بررسی رابطه بین استراتژی‌های تجاری شرکت و توانایی مدیریت در دوره بحران مالی با کیفیت سود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، ایران

2 کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

3 مربی گروه حسابداری، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران

10.22034/iaas.2023.172684

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین استراتژی‌های تجاری شرکت و توانایی‌های مدیریت با کیفیت سود در دوره رخداد بحران مالی (رکود اقتصادی) می‌باشد. برای این منظور بحران مالی به عنوان یک متغیر تعدیلگر بر رابطه بین استراتژی‌های تمایز و رهبری هزینه و توانایی مدیریت با کیفیت سود در نظر گرفته می‌شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش مورد استفاده در آن از نوع توصیفی همبستگی و مبتنی بر اطلاعات منتشره از سوی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سال های 1394 تا 1399 و براساس نمونه ای شامل 121 شرکت بوده که روش‌ آماری بکار رفته شامل الگوی رگرسیون چند متغیره برازش داده شده است. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که بحران مالی رابطه بین استراتژی تمایز و کیفیت سود را تقویت ، رابطه بین استراتژی رهبری هزینه و کیفیت سود را تضعیف و بر رابطه بین توانایی مدیریت و کیفیت سود بی تاثیر است.

کلیدواژه‌ها


  1. ابراهیمی، سید کاظم، بهرامی نسب، علی و ممشلی، رضا. (1396)." تاثیر بحران مالی بر کیفیت گزارشگری مالی". مجله دانش حسابداری، دوره هشتم، شماره 3، 141-165.
  2. ایمنی، محسن، رهنمای رودپشتی، فریدون و بنی مهد، بهمن. (1398). " رابطه دستکاری فعالیت‌های واقعی و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی با استفاده از رویکرد سیستم‌ معادلات بازگشتی". مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 8، شماره 29، 1-14.
  3. آشتاب، علی، حقیقت، حمید و کردستانی، غلامرضا. (1397). " مقایسه ابزارهای مدیریت سود در شرکت های بحران زده و شرکت های سالم". مجله پژوهش های تجربی حسابداری، سال هشتم، شماره 30، 245-262.
  4. برزیده، فرخ، جوانی قلندری، موسی و عظیمی، عابد. (1397). " تاثیر استراتژی های تجاری بر کارایی سرمایه گذاری". مجله دانش حسابداری، دوره نهم، شماره 4، 153-184.
  5. بزرگ اصل، موسی و صالح زاده، بیستون. (1393). " توانایی مدیریت و کیفیت اقلام تعهدی". مجله دانش حسابداری، دوره 5، شماره 17، 119-139.
  6. بزرگ اصل، موسی؛ صالح زاده، بیستون و محمدی، مهسا. (1397). " توانایی مدیریت و ناکارایی سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". مجله مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال 14، شماره 57، 73-94.
  7. پرندین، کاوه و دارابی، رویا. (1398). " مطالعه ارزش اطلاعاتی مولفه های سود در دوران بحران مالی". مجله مطالعات حسابداری و حسابرسی، دوره هشتم، شماره 32، 75-88.
  8. پژویان، علی؛ رشید، مرجان و محمدی، محبوبه. (1399). " بررسی تأثیر مدیریت سود و استراتژی تجاری بر ریسک ورشکستگی ( مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) ". مجله مطالعات نوین کاربردی در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، سال سوم، شماره 3(11)، 99-113.
  9. تنانی، محسن و محب خواه، محمد. (1393). " بررسی رابطه بین استراتژی کسب و کار با کیفیت سود و بازده سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار". مجله پژوهش های تجربی حسابداری، سال چهارم، شماره 13، 105-127.
  10. ثقفی، علی و عالی فامیان، مجتبی. (1398). " رابطه بین توانایی مدیریت و حق الزحمه حسابرسی با تاکید بر نقش درماندگی مالی". مجله پژوهش های تجربی حسابداری، سال نهم، شماره 33، 221-244.
  11. حاجیان نژاد، امین، هاشمی دهچی، مجید و ایزد پناهی، فاطمه. (1400). " تاثیر توانایی مدیران بر ارتباط ارزشی سود با تاکید بر نقش حاکمیت شرکتی و قدرت بازار محصول". مجله پژوهش های کاربردی در گزارشگری مالی، دوره دهم، شماره18، 73-98.
  12. خواجوی، شکراله و قدیریان آرانی، محمد حسین. (1396). " نقش توانایی مدیریت در پیش بینی بحران مالی". مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال نهم، شماره چهارم، 83-101.
  13. خواجوی، شکراله، جهاندوست مرغوب، مهران و ویسی حصار، ثریا. (1400). " تاثیر توانایی مدیران بر پیامدهای عدم شفافیت اطلاعات شرکت". مجله پژوهش های کاربردی در گزارشگری مالی، دوره دهم، شماره 18، 149-185.
  14. دیانتی دیلمی، زهرا، بنی مهد، بهمن و روستایی دره میانه. (1394). " رابطه بین استراتژی تجاری شرکت و سطح اجتناب مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پژوهشنامه مالیات، دوره 23، شماره 25، 123-156.
  15. رستمی، سعید. (1397). " تأثیر حاکمیت شرکتی و مدیریت سود بر ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله مطالعات مدیریت و حسابداری، دوره 4، شماره3، 123-144.
  16. رهنمای رودپشتی، فریدون، علی خانی، راضیه و مران جوری، مهدی. (1388). " پیش بینی ورشکستگی آلتمن و فالمر در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار". مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 55، 19-23.
  17. سالم دزفولی، بابک، اله کرم، صالحی، جرجرزاده، علیرضا و نصیری، سعید. (1398). " بررسی تاثیر عدم اطمینان اقتصادی بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و مدیریت سود واقعی". مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره هشتم، شماره 30، 95-116.
  18. صفرزاده، محمد حسین و واحدیان، رضا. (1396). " بررسی اثر بحران مالی جهانی بر کیفیت سود". مجله دانش حسابداری، دوره هشتم، شماره 4، 37-64.
  19. صفری گرایلی، مهدی و رضایی پینه نوئی، یاسر. (1398). " استراتژی تجاری و خوانایی گزارشگری مالی". مجله حسابداری مالی، سال یازدهم، شماره 42، 130-150.
  20. طاهری عابد، رضا؛ علی نژاد ساروکلائی، مهدی و فغانی ماکرانی، خسرو. (1397)." توانایی، دانش مالی مدیران عامل و شفافیت گزارشگری مالی". مجله دانش حسابداری مالی، دوره 5، شماره 2، 85-110.
  21. کارشناسان، علی، بهرامی نسب، علی و ممشلی، رضا. (1397). " تأثیر بحران مالی بر احتمال گزارشگری متقلبانه و ارزش سهام". مجله دانش حسابداری مالی، دوره 5، شماره 4، 145-167.
  22. مشایخی، بیتا و حاجی عظیمی، فرزاد. (1397). " اثر بخشی توانایی های مدیریتی بر عملکرد شرکت در مراحل چرخه عمر". مجله پژوهش های تجربی حسابداری، سال هفتم، شماره 27، 29-53.
  23. مشکی میاوقی، مهدی، خردیار، سینا و حسن زاده، نغمه. (1397). " بررسی رابطه بین استراتژی راهبری هزینه، رقابت بازار و مدیریت سودهای واقعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". مجله پیشرفت های حسابداری، دوره دهم، شماره 1، 218-243.
  24. مقدم، عبدالکریم و قدردان، احسان. (1398). " بررسی عوامل موثر بر عدم دستکاری سود توسط مدیریت". مجله مطالعات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، دوره هشتم، شماره 31، 59-74.
  25. نکوئی زاده، شکوفه؛ دستگیر، محسن و علی احمدی، سعید. (1399). " تاثیر بحران اقتصادی بر ارتباط بین قدرت مدیرعامل با ارزش و عملکرد مالی؛ نقش ویژگی های گزارشگری مالی شرکت". مجله مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال هفدهم، شماره 68، 1-31.
  26. Agustia, D., Abdi Muhammad, N., and Permatasari Y. (2020)." Earnings management, business strategy, and bankruptcy risk: evidence from Indonesia". Journal of Heliyon, 6(2): e03317.
  27. Altman, E.I. (1968)." Financial ratios, discriminant analysis and the prediction of corporate bankruptcy". Journal of Finance, 23(4), 589–609.
  28. Andreou, p., D. Ehrlich, and C. louca. (2013)." Managerial ability and Firm performance: Evidence from the global financial crisis". Working paper. Available at http://www.mfsociety.org
  29. Bentley, K.A., T.C. Omer, and N.Y. Sharp. (2013)." Business strategy, financial reporting irregularities, and audit effort". Contemporary Accounting Research, 30: 780–817.
  30. Dechow, P. M., and Dichev, I. D. (2002)." The quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors". The Accounting Review, 77(s-1), 35-59.
  31. Demerjian, P. R., Lev, B., Lewis, M. F., & McVay, S. E. (2013)." Managerial ability and earnings quality". The Accounting Review, 88(2), 463-498.
  32. Demerjian, P., Lev, B. and MacVay, S. (2012)." Quantifying managerial ability: A new measure and validity test". Management Science, 58 (7): 1229-1248.
  33. Demerjian, P., Lewis, M., McVay, S. (2017)." How does international earnings smoothing vary with managerial ability?". Journal of Accounting, Auditing & Finance, 1-32.
  34. Francis, J., Lofond, R. Olsson, P. and Schipper, K,(2005)." The Market Pricing of Accruals Quality". Journal of Accounting and Economics, 39(2), 295-327.
  35. Gan H. (2018)." Does CEO managerial ability matter? Evidence from corporate investment efficiency". Quant. Finance Acc, 4 ,. 1-34.
  36. García, J. M., Beatriz, G. and Penalva, F. (2012)." Accountingconservatism and the limits to earnings management". Availableat http://ssrn.com/abstract =2165694
  37. Garcia-Sanchez, Isabel-Maria, Garcia-Meca. (2019)." Do talented managers invest more efficiently? The moderating role of corporate governance mechanisms". Gov., 26 (4),  238-254
  38. Gaynor LI, Kelton AN, Mercer MO, Yohn TE. (2016)." Understanding the relation between financial reporting quality and audit quality". Auditing: a Journal of Practice & Theory, 35: 1-22.
  39. A. F, Khedmati, M, Lim, K, E & Navissi, F. (2018)." Managerial Ability, Financial Distress, and Audit Fees". Accounting horizons, 32(1), 29–51.
  40. Healy, P. M., and Palepu,K. G., (1993)." The effect of firms' financial disclosure strategieson stock prices". Accounting Horizons, 7(1), 1-11.
  41. Ittner, C., & Larcker, D. (1997)." Product Development Cycle Time and Organizational Performance". Journal of Marketing Research, 34(1), 13-23.
  42. Kothari, S.P., Leone, A.J., and Wasley, C.E. (2005)." Performance matched discretionary accrual measures". Journal of accounting and economics, 39 (1), 163-197.
  43. Lee, C. C. Wang, C. W. Chiu, W. C. & Tien, T. S. (2018)." Managerial ability and corporate investment opportunity". International Review of Financial Analysis, 57(3), 65-76.
  44. Lim, E. K.Y., K. Chalmers, and D. Hanlon. (2018)." The influence of business strategy on annual report readability". Journal of Accounting and Public Policy, 37(1): 65-81.
  45. Luisa Costa, A.C., Elisio, B. (2016)." The impact of financial crisis on earnings management: Evidence From Eu 25". Working Paper, 578, 870-8541.
  46. March, J.G. (1991)." Exploration and exploitation in organizational learning". Organization Science, 2(1), 71-87.
  47. Miles, R.E., and C.C. Snow. (1978)." Organizational Strategy, Structure, and Process". (McGraw-Hill, New York, NY).
  48. Penman, S. H. and X.-J. Zhang. (2002)." Accounting conservatism, the quality of earnings, and stock returns". The Accounting Review, 77(2), 237–264.
  49. Porter, M.E. (1996)." What is strategy?". Harvard Business Review, 74(6): 61-78.
  50. Schipper, K., and Vincent, L., (2003)." Earnings quality". Accounting Horizons, 17(Supplement), 97-110.
  51. Scholer,F., (2004)." The quality  of accruals and earnings and the market pricing of earnings quality". Working paper arhus school of business, 13.
  52. Treacy, M., Wiersema. F. (1995)." The Discipline of Market Leaders". Reading, MA: Addison-Wesley.

Yutao, L. , and L. Yan. (2017)." The Contextual Nature of the Association Between Managerial Ability and Audit Fees". Review of Accounting and Finance, 16(1), 2-