1
استادیار حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسفراین
2
استاد حسابداری دانشگاه شیراز
چکیده
اخیراً پژوهش‌های اقدامی یا «اقدام پژوهی» در حسابداری جهت کاهش فاصله بین تئوری و عمل بکار گرفته شده است. هدف اصلی از تحقیق حاضر بررسی ویژگی‌ها و مکانیزم رویکرد تحقیقات اقدامی، و تعیین کاربردهای آن در زمینه حوزه‌های گوناگون حسابداری است. روش تحقیق بر اساس طرح «پس آزمون یک موردی» و دوره مطالعه در برگیرنده 13 سال اخیر (2010-1998) بوده، که اکثر تحقیقات اقدامی در آن صورت گرفته است. با استفاده از «روش آرشیوی» و تکنیک «تحلیل محتوا» و بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی در دسترس خارجی، سه حوزه اصلی حسابداری مدیریت، سیستم‌های اطلاعاتی و آموزش در حسابداری شناسایی شد که در آن‌ها از پژوهش اقدامی استفاده به‌عمل آمده است. جستجو در این منابع برای سایر حوزه‌های حسابداری مانند حسابرسی و حسابداری مالی نتیجه‌ای در برنداشت. در این میان حسابداری مدیریت با توجه به ماهیت میدانی آن، بیش از 59% پژوهش‌های اقدامی را به خود اختصاص داده است. یافته‌های تحقیق همچنین نشان می‌دهد که به‌طور میانگین در 6 سال اخیر نسبت به 7 سال قبل از آن در منابع خارجی، رشد پژوهش‌های اقدامی حسابداری معادل 44% بوده است. در حوزه حسابداری مدیریت، 53% رشد پژوهش‌های اقدامی، بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است. با جستجو در منابع در دسترس داخلی حسابداری، مشخص شد که متأسفانه پژوهشگران حسابداری ایران از این روش کارا و مهم در پژوهش‌های خود استفاده نکرده و در مواردی هم که استفاده شده، تصریح نشده است.
)